Licznik

STOWARZYSZENIE PRUS

FORUM PRUSÓW

STAROPRUSKI DĄB

LOŻA STAROPRUSKI DĄB

KOCHAJMY KURPIE

LINKI
Kurpiowska kultura bartnicza

KURPIOWSKIE PUBLIKACJE

KURPIOWSKA SCHADZKA

GAZETA KURPIOWSKA

Kontakt puszczaki@prusowie.pl

NOWOŚCI

EPILOG BADAŃ HISTORII PRUSÓW
Legendy Kijowa
Projekt Wyspa aktualizacja
ANEKS II
PRUS MAZUR KURP
Faustin Wirkus
Cyprian Kamil Norwid
Zajączkowski
Dywizjon 303 Józef Polilejko
JÓZEF BRULIŃSKI
Why Russia Will
Lose Kaliningrad
Kurpie: opowiadanie Historyczne - Our Digital Library
ANEKS I
PRUS MAZUR KURP
Film o języku Prusów
(do pobrania)
PRUS MAZUR KURP
Spis treści niekompletny
Listy o Prusach
O reslawimację Niemiec wschodnich
RADOMIŃSKI
POLSKA POMIĘDZY MŁOTEM A KOWADŁEM
BIAŁORUSINI I POLACY
Zdzisław Radomski

PILEWSCY SAGA

Grzegorz Białuński

RÓD PRUSA KLECA

PUBLIKACJE

Spis treści niekompletny

PUBLIKACJE

Aneks I

PUBLIKACJE

Aneks II

<< Wybitni Prusowie home

Ignacy Pietraszewski

J. Schübeler, portret Ignacego Pietraszewskiego (1869)

Przeglądając miesięcznik “Debata” nr 10 z roku 2012 natrafiłem na opracowanie prof. Selima Chazbijewicza o Ignacym Pietraszewskim który jest dla mnie bez wątpliwości o rdzennym pochodzeniu Prusem. Cytuję urywek z tej pracy;
“Takie było też życie Ignacego Pietraszwskiego. Urodził się nasz bohater, jak już pisałem w Biskupcu na Warmii, ówczesnych Prusach Wschodnich, prowincji niedawno stosunkowo, bo po pierwszym rozbiorze, zajętej przez państwo pruskie. Przyjaciel Pietraszewskiego, Joachim Lelewel, wielki polski uczony i polityk nazywał go prywatnie Warmiakiem, podkreślając jego deklarowaną przynależność do “małej ojczyzny, “księstwa warmińskiego”. Urodził się przyszły uczony 31 grudnia 1796 roku w Biskupcu. Było to wtedy jedno z najmniejszych miast na Warmii, a i dzisiaj nie jest duże, chociaż bardzo urokliwe. Ojciec jego był Baltazar Pietruszyński, żyjący w latach 1755-1802, zaś dziadkiem Jakub Pietruszyński, z zawodu krawieć, pochodzący ze wsi Bredynki, do dzisiaj istniejącej, leżącej nieco na północny wschód od Biskupca. Ojciec przyszłego uczonego należał do stanu mieszczańskiego. Podobno rodzina Pietruszyńskich zamieszkiwała w Biskupcu aż do czasów pierwszej wojny światowej. Nie wiadomo, czy jacyś potomkowie tej rodziny żyją jeszcze w tym miasteczku. Synowie rzeczonego Baltazara, których było pięciu, różnie zapisywali swoje nazwisko. I tak powstali: Pietruszeńscy, Pietruszinscy, Pietrusikińscy, Pietruszeńscy, Pietruszewscy. Matką Ignacego była Barbara-córka kowala Jana Ciesiery, w niektórych żródłach noszącego nazwisko Ciecierski i Elżbiety z Boczkowskich. Ta rodzina Boczkowskich pochodziła z Biłgoraja, osiadła w XVIII w. na Warmii. Zarówno Pietruszyńscy jak i Ciecierscy to etniczni Polacy, zamieszkujący Biskupiec, które to miasteczko i jego okolice były prawie w całości etnicznie polskie pod koniec XVIII wieku “.

Ignacy Pietruszewski w jego czasach nie mógł być Prusem, ich już nie było, bycie niemieckim Prusakim dla Prusa było nie godnym. Warmia w roku 1466 po Wojnie Trzynastoletniej przyłączona została do Korony. Prusakiem był tylko Niemiec, dlatego został Warmiakiem i Polakiem. Ród Ciecierskich wywodzi się z Prusów i jeden z nich jest pod zawołaniem odmiany herbu Ślepowron z Prusów półtora krzyżem.

Z Wikipedii

Urodził się w w Biskupcu na Warmii w rodzinie Baltazara i Barbary (z domu Ciecierskiej) Pietruszyńskich. Po śmierci ojca (1802) i powtórnym zamążpójściu matki (1805), w 10 roku życia przeprowadził się do Grodna, gdzie pozostawał pod opieką swoich wujów, Jana i Antoniego (późniejsi ojcowie: Faustus i Feliks) Ciecierskich, którzy w zakonie dominikańskim zajmowali wysokie stanowiska. Przebywali tam także jego dwaj starsi bracia (także dominikanie), którzy zmienili nazwisko z Pietruszyńscy na Pietraszewscy i do podobnej zmiany nazwiska skłonili Ignacego. Tam w latach 1807–1813 uczęszczał do gimnazjum dominikańskiego. Krewni próbowali skłonić go do tego, aby po ukończeniu gimnazjum wstąpił do zakonu dominikanów, jednakże stanowczo odmówił, chcąc kształcić się dalej. Wskutek tego rodzina odmówiła mu dalszego wsparcia, przez co sam musiał zadbać o własne utrzymanie. Przez kilka lat pracował jako guwerner i dopiero po zgromadzeniu pewnych oszczędności w roku 1822 mógł przenieść się do Wilna, gdzie na Uniwersytecie Wileńskim zapisał się na wydział literacki. Tam uczęszczał na wykłady profesora Wilhelma Munnicha (1788-1867) nauczającego podstaw języków perskiego i arabskiego.
W 1826 roku wyjechał do Petersburga, gdzie w tamtejszym instytucie języków wschodnich wykładali m. in. prof. Józef J Sękowski, autor głośnego w tamtym czasie dzieła pt. Collectanea z dziejopisów tureckich rzeczy do historii polskiej służących (2 t., Warszawa 1824 – 1825) oraz prof. Mirza Dżafar Topczy-Basza. Dzięki własnej pracowitości i pomocy życzliwych osób w r. 1830 został stypendystą w instytucie języków wschodnich i otrzymał posadę w ministerstwie spraw wewnętrznych, a później w ministerstwie spraw zagranicznych. W 1831 zdaje egzamin końcowy i płynnie włada językami: tureckim, perskim i arabskim. W celu doskonalenia znajomości języka tureckiego w roku 1832 wysłano go do Konstantynopola, gdzie pełnił funkcję dragomana. Tam też zrodziło się jego zamiłowanie do zbierania wschodnich monet. Odtąd piastował szereg stanowisk dyplomatycznych: w 1836 roku był dragomanem w konsulacie w Jaffie następnie sekretarzem w konsulacie w Salonikach, w r. 1837 – dragomanem w konsulacie w Aleksandrii, a w latach 1838–1840 konsulem w Jaffie. Podczas swoich podróży po Wschodzie Pietraszewski zebrał wielką i unikalną w skali światowej kolekcję monet wschodnich (2683 sztuki), o której z wielkim uznaniem wypowiadali się ówcześni znawcy przedmiotu (opisał ją w pracy Numi Mohammedani, Berlin 1843.)
W roku 1840 wezwano go do Petersburga, gdzie objął posadę w ministerstwie spraw zagranicznych. W 1842 roku otrzymał profesurę na Uniwersytecie Petersburskim, gdzie wykładał język turecki. Wskutek choroby w r. 1844 zrzekł się stanowiska i po kuracji przeprowadził się do Berlina. W tym samym roku został mianowany doktorem filozofii na Uniwersytecie Berlińskim. Po wystawieniu swojej kolekcji monet na Międzynarodowym Kongresie Filologów w Dreźnie w 1844 roku zrozumiał, że sprzedając ją stanie się finansowo niezależny. W celu znalezienia odpowiedniego nabywcy wyjechał do Anglii i w 1845 roku złożył ją w depozycie Muzeum Londyńskim. Jednakże ciągłe zwlekanie z decyzją o sprzedaży oraz nieszczęśliwy splot wydarzeń w 1853 roku pozbawiły go wspaniałej kolekcji nie przynosząc mu większego zysku. W międzyczasie w roku 1847 powrócił do Berlinai na Uniwersytecie Berlińskim objął posadę wykładowcy języków wschodnich (głównie tureckiego).
W r. 1846 wydał Nowy przekład dziejów tureckich, dotyczących historii polskiej; była to jego polemika ze wspomnianym wyżej pismem Sękowskiego, który zbyt nieprzychylnie odnosił się do dziejów Polski, za to zbytnią sympatię okazywał dziejom tureckim (taką krytyczną opinię o pracy Sękowskiego podzielali i inni uczeni, m.in. A. Mickiewicz, chociaż inni podkreślali, że reakcja Pietraszewskiego była przesadzona).

Strona tytułowa Zend-Avesty (1858)

Kolejnym obszarem jego zainteresowań były badania nad świętymi pismami Zaratusztry, które zaowocowały wydaniem w 1857 roku dzieła pt. Miano slavianskie w ręku jednej familji od trzech tysięcy lat zostające, czyli nie Zendawesta a Zędaszta, to jest życie dawcza książeczka Zoroastra [tytuł niemiecki brzmiał: Das slavische Eigentum seit dreitausend Jahren, oder nicht Zendavesta, aber Zendaschta, das heisst das lebenbringende Buch des Zoroaster]. W piśmie tym dowodził bliskiego pokrewieństwa języka awestyjskiego z językiem polskim. Publikacja ta spowodowała, że w 1858 roku odebrano mu katedrę na Uniwersytecie Berlińskim. (W latach 1858-1862 ukazała się poszerzona wersja jego tłumaczenia Awesty, zatytułowana Zend Avesta ou plutôt Zen-Daschta expliquè d’après un principe tout à fait noveau).

Należy tutaj zaznaczyć, że jego pionierskie (chociaż kuriozalne) tłumaczenie Awesty do dnia dzisiejszego pozostaje jedynym przekładem tego dzieła na język polski.
W roku 1860, jako dragoman towarzyszył pruskiemu poselstwu do Persji. W czasie tej podróży szach perski, Naser ad-Din (1848 – 1896), oferował mu posadę na swoim dworze, jednakże Pietraszewski odmówił. Wtedy też zerwał wszelkie kontakty z Europą, co spowodowało, że niektóre gazety doniosły o rzekomej śmierci Pietraszewskiego.
Po powrocie do Berlina (1861) wydał jeszcze kilka pism dotyczących Awestry, Abrégé de la grammaire Zend (1861) oraz poprawione, jak je sam określił, niemieckie tłumaczenie ksiąg Zaratusztry Deutsche verbesserte Übersetzung der Bücher des Zoroaster (1864).
Po śmierci Pietraszewskiego w 1869 roku, jego córka Kazimiera Moschowa przygotowała wybór z pozostawionego w rękopisie opisu podróży po Wschodzie, który pt. Dziesięcioletnia podróż po Wschodzie ukazał się w roku 1872.
Odnośnie do naukowej wartości pozostawionego przez Pietraszewskiego dorobku można zacytować W. Ogrodzińskiego: dotychczasowe prace o Pietraszewskim skupiły się przede wszystkim na biografii człowieka, nie zaś na analizie dorobku naukowego i publicystycznego. Zatem obiektywna ocena jego dorobku pozostaje nadal kwestią otwartą i zadaniem dla jakiegoś przyszłego orientalisty.

W Wikipedii więcej o Ignacym Pietraszewskim

MAIL: PRUS@PRUSOWIE.PL

Początek Strony