EPILOG BADAŃ HISTORII PRUSÓW



HISTORIA STAROŻYTNYCH PRUSÓW

TWÓRCZOŚĆ
O
STAROŻYTNYCH PRUSACH
ORAZ
TROPIENIE ICH BYTU


HISTORIA
WYBITNI PRUSOWIE
HERBY PRUSÓW i SPIS
HERBARZ PRUSKI Rody ziem pruskich 1 Spis Miast i Rodów Ziemiańskich Woj. Pomorskie 1925 Rody ziem pruskich 2 Herb PRUS I, II, III HERBY PRUS HERBY NIEZNANE Ród Prusów
(do pobrania) Prusów Nazwiska
(do pobrania) STARO-PRUSKIE IMIONA Monarchie Poszukiwania, herb MITY HERBOWE HERBARZ KAPICY MILEWSKIEGO KRZYŻ PRUSKI - KRZYŻ POŁUDNIA Rody ziemiańskie XV i XVI wiek
(do pobrania) Pruskie pochodzenie herbu Słubica - Fronczak
(do pobrania) NOWA LISTA PRUSÓW
POTOMKOWIE PRUSÓW
PRUSOWIE O KURPIACH
ESEJE - LISTY - Historia
PUBLIKACJE
KULTURA
JĘZYK PRUSÓW
FILMY
FORUM - Archiwum

KONTAKT

MAIL: PRUS@PRUSOWIE.PL

Licznik

STOWARZYSZENIE PRUS

FORUM PRUSÓW

STAROPRUSKI DĄB

LOŻA STAROPRUSKI DĄB

KOCHAJMY KURPIE

LINKI
Kurpiowska kultura bartnicza

KURPIOWSKIE PUBLIKACJE

KURPIOWSKA SCHADZKA

GAZETA KURPIOWSKA

Kontakt puszczaki@prusowie.pl

NOWOŚCI


EPILOG BADAŃ HISTORII PRUSÓW
Legendy Kijowa
Projekt Wyspa aktualizacja
ANEKS II
PRUS MAZUR KURP
Faustin Wirkus
Cyprian Kamil Norwid
Zajączkowski
Dywizjon 303 Józef Polilejko
JÓZEF BRULIŃSKI
Why Russia Will
Lose Kaliningrad
Kurpie: opowiadanie Historyczne - Our Digital Library
ANEKS I
PRUS MAZUR KURP
Film o języku Prusów
(do pobrania)
PRUS MAZUR KURP
Spis treści niekompletny
Listy o Prusach
O reslawimację Niemiec wschodnich
RADOMIŃSKI
POLSKA POMIĘDZY MŁOTEM A KOWADŁEM
BIAŁORUSINI I POLACY
Zdzisław Radomski

PILEWSCY SAGA

Grzegorz Białuński

RÓD PRUSA KLECA

PUBLIKACJE

PUBLIKACJE
Spis treści niekompletny

PUBLIKACJE
Aneks I

PUBLIKACJE
Aneks II

Potomkowie Prusów
GENEALOGIA  RODÓW PRUSKICH

    W feudalnej Polsce nie więcej niż 10% ludności było wolnymi, i wśród nich Prusowie żeby nie ulec zniewoleniu ogłosili swój status jako wolnych ludzi pod zawołaniem Prus. Statut ten był honorowany i nie kwestionowany – nigdy Prusowie nie musieli przeprowadzać „dowodu szlachectwa” – już sam herb Prus znaczył wolny, czyli tak jak wolny polski szlachcic.
    W heraldycznym ustalaniu rycerstwa pruskiego dotyczącego herbu PRUS wielką pomocą jest praca Jadwigi Chwalibińskiej ”RÓD PRUSÓW w wiekach średnich”. Dla zrozumienia tego tematu należy przytoczyć fragment tej pracy. ”Stopniowe, coraz częstsze publikowanie zapisek sądowych i heraldycznych z terenu publikowanie zapisek sądowych i heraldycznych z terenu Mazowsza wykazało, że wśród niezmierzonej masy drobnych rodów szlacheckich mazowieckich spotyka się rycerzy o cudzoziemskich imionach, którzy pozwani o nieszlachetne pochodzenie, lub zaczepieni w swych prawach rycerskich, powoływali się na jakieś iura Prussorum. Określali je jako ius Pruthenicum, ius Prussitharum, ius Prusskye lub Pruschow prawo, a siebie nazywali Prusovye, Prusy, Pruschy, Pruteni ”.
    Herbem Prus, Prusowie sami siebie ogłosili i nikt obcy im jego nie nadał a Polska heraldyka nie miała wyboru w jego akceptacji.
    Od jak dawna stał się on symbolem Prusów jest dyskusyjnym zagadnieniem, ale poniższy cytat z herbarza jest wielce mówiącym;

Fenomenem pozostaje fakt, że herb Prus i nazwisko Prus, również jemu pochodne, tak licznie występują w Polskiej heraldyce, ma to swoje znaczenie, ponieważ heraldyka należy do nauk historycznych. Często spotykamy nazwiska dwuczłonowe, z pierwszym członem nazwiska występuje przed nim nazwa herbu Prus. Samo nazwisko Prus występuje w Polsce około 7000 razy, a od XIV wieku herbem Prus legitymuje się około 1000 oddzielnych rodów. W obu przypadkach jest to etniczna nazwa eksterminowanego w XIII wieku pruskiego ludu. Nigdzie nie spotykamy takiej niezwykłość, żeby bez więzów rodzinnych, rody pochodzące z różnego etnosu, rozdzieleni terytorialnie, w taki sposób posiadali wspólną tożsamość. Fakt ten nie tylko u historyków jest niezauważalny ale i lekceważony. Przyczyna jest oczywista, w przeciwnym przypadku należałoby uznać, że Prusowie żyją i mają się dobrze.

W Polskiej terminologii nazwisk i herbów, nazwisko pod wezwaniem Prus stało się po blisko 700-et latach faktem niezauważalnym. Tak dalece niezauważalnym, że na pytanie skąd się to wzięło większość posiadaczy tych znamion nie potrafi dać odpowiedzi. Jest to zjawisko niezwykłe aby odmienna grupa etniczna, zadomowiona przez blisko siedem stuleci wśród polskiej kultury, tak wyraziście podkreślała swoją tożsamość, poprzez używanie nazwy , określającej lud z którego pochodzi. Jak to się stało i dlaczego, że Prusowie (czytaj: ludzie noszący nazwisko Prus i jego pochodne) nie zmienili tego nazwiska na polsko pochodne ?
Ten fenomen nie doczekał się do tej pory solidnego opracowania, analizy i skomentowania jego niezwykłości zaistnienia i to prawdopodobnie na skalę światową - aby po wyniszczonym, wymordowanym ludzie, pozostał powszechnie używany herb i nazwisko.
Do tej pory nie było takiej możliwości, żeby podjąć działania w kierunku odrodzenia świadomości o narodzie Prusów, uwidocznienia kultury i prawdziwej historii tego narodu. Ta możliwość wystąpiła w dobie technologicznego postępu, w powszechności internetu i dzięki niemu - udostępniona została wiedza o Prusach dotychczas zupełnie nie znana.
Pisanie o Pruskim etnosie posiadania herbu Prus, nazwiska Prus (i pochodnych) dociera w sposób szczególny do świadomości czytelników - prawie wszystkich charakteryzuje snobizm, bowiem taka wiedza daje im poczucie nobilitacji - wszak stają się “herbowymi”.
Powyższe stwierdzenie nie jest zupełnie zgodne z prawdą, gdyż posiadanie herbu Prus dopiero z podkreśleniem tożsamości bycia potomkiem Prusów staje się dopiero tą wartością, a bez niej “znaczy tyle co Ignacy” , chociaż wznieca powszechną zadumę i sensację: gdzie, co, co to jest i jacy Prusowie ?
Natomiast wśród wszystkich istnieje tylko jedna świadomość, jestem Polakiem. Przy pytaniu kto to jest Polak, następuje kompletna cisza i to też o czymś świadczy. Ci którzy wiedzieli, niestety w imię polskiego patriotyzmu ginęli w walce z okupantami, w Powstaniu Warszawskim i na wielu jeszcze innych frontach, lub opuścili kraj. Oni wiedzieli dlaczego są Polakami i nie tylko potrafili określić swoją tożsamość narodową, ale również charakterystyczne wartości tego narodu.
Polska dla Prusów w swoim wielowiekowym liberalizmie była ostoją biologicznego przetrwania i w polskim tyglu wielu narodów Prusowie przetrwali. Należymy do obszaru kultury polskiej, której na przestrzeni wieków – my Prusowie - broniliśmy, i nie tylko. Mamy w niej swoją własną kontrybucję. We współczesnej Polsce, i nie tylko, możemy spotkać wiele znakomitych osobowości o rodowodzie Prusów w: sporcie, biznesie, finansach, nauce, sztuce i każdej innej dziedzinie życia społecznego. Jesteśmy w tym wielonarodowym tyglu razem z innymi polskimi obywatelami, ale tak jak inne narody my też powinniśmy podkreślać naszą Prusów tożsamość. Wielokulturowość dzisiaj jest już normalnością.
Pytaniem jest, dlaczego inne narody sygnalizują swoją tożsamość i obecność - a nas Prusów nie ma. Czy nie chcemy a może się wstydzimy - tylko czego?
Historia i kultura Prusów jest starszą od Polski słowiańskiej tylko o minimum tysiąc lat, a sami Prusowie byli już znani u starożytnych historyków z handlowymi szlakami antycznego świata.
To wszystko mało, obecna Europa mówi o swojej demokracji, a 800-et lat temu z podbojem Prus, po Grecji zniszczono u nas drugą w historii Europy demokrację - prawdziwą i wprost idealną, bo bez biurokracji i korupcji .
Nadrzędną wartością dla Prusów była odpowiedzialność, rodzina i wolność - i to dlatego nigdy nie ociągaliśmy się, kiedy przychodziło bronić niepodległości Polski.
Nie było wśród Prusów żebraków. Mieli Prusowie swoje prawo – niepisane, ale obowiązywało rzetelniej niż obecne pisane polskie – bo wszyscy byli traktowani jednakowo. Nie znali i nie stosowali Prusowie immunitetów. Nie potrzebowali Prusowie Ministerstwa Sprawiedliwości, ani sędziów, ani sądów z ich biurokracją, korupcją i administracją – a sprawiedliwość była. Na spotkania Prus przychodził ze swoją żoną, mężczyzna ponosił podwójną karę za pobicie kobiety. Lud ciężko pracujący, wierzeń było wiele, na każde była uroczystość. Czy nie jest to dowodem wielkiego bogactwa kultury duchowej ?
Prusowie byli najzamożniejszymi ludźmi w tej części Europy. Wszyscy chcieli ich grabić – ze wschodu Rusini, z północy – Wikingowie, z południa – Polacy, z zachodu – cała solidarna reszta Europy.
Czy dzisiejsi “herbowi” poza formalno-tytularnym szlachectwem wiedzą coś o tym więcej, że to wszyscy Prusowie, a nie tylko herbowi byli szlachtą ? Wszyscy oni byli wolnymi ludźmi, a nie tylko ci z nich, którzy zdążyli z określeniem i nazwaniem przynależności do herbu Prus.
Herbem Prus, Prusowie sami siebie ogłosili i nikt obcy im jego nie nadał a Polska heraldyka nie miała wyboru w jego akceptacji.
Z przykrością stwierdzamy, że zwracając się wielokrotnie do potomków herbu Prus o pomoc w odrodzeniu kultury i wsparcia Prusów zalega cisza – takie to jest owo współczesne szlachectwo i nobilitacja. Prusowie przedkrzyżaccy nie potrzebowali pieniędzy – byli samowystarczalni, bo wystarczało im to co dawała natura – wystarczało, bo potrafili dary natury wykorzystywać. A dawała (i dziś też daje) wystarczająco wiele, aby ówczesna przeciętna wieku wieku Prusa było o 10 lat dłuższa niż reszty Europejczyków. Obce pieniądze były w ich posiadaniu, ale nie używali ich. Co to był za naród, skoro na wieki przed wynalezieniem lodówki posiadali wiedzę o zamrażaniu i potrafił z niej korzystać przez całe gorące lato. Jak to się działo, że Prusowie do śmierci posiadali własne zęby.
Dziś skromnie na kilka milionów szacujemy obecność potomków Prusów wśród Polaków – jak to trafnie zauważył Wacław Potocki w jednej ze swoich fraszek:

Co drugi mieszkaniec północnego Mazowsza i Kujaw jest potomkiem Prusów. Ludność określana Mazurami (czyli - inaczej polscy osiedleńcy na germańskich Prusach) - to w większości już spolszczeni Prusowie.
Ten mały lud w ucieczce przed germańskimi mordami i tyranią szukając schronienia, uzyskał azyl i akceptację etnicznej odmienności w granicach Królestwa Polskiego i na Litwie. W przeciwieństwie w okupowanej przez Niemcy ich ziemi, przez wieki pozostawali niewolnikami.
Dowodem tej akceptacji jest pozostanie przy etnicznym określeniu swojego pochodzenia. Z jednej strony jest to nazwisko Prus, a z drugiej przy przyjęciu polskich nazwisk - herb Prus w heraldyce. Podobnego zjawiska nie znajdziemy w żadnym innym kraju, a już na pewno nie u Niemców, gdzie germanizacja jest do dzisiaj na czasie.
Drugą niezwykłością tego zjawiska jest, jeśli nawet przyjmiemy, że część tych nazwisk była nadana, to pozostawanie przy nich, może świadczyć o wielkim kulcie, przywiązaniu, pielęgnacji tradycji i wiedzy o Prusach. Śmiało można określić ten fenomen mianem kultury Prusów.
Obecnie obserwujemy nowe zjawisko. Na terenie byłej ziemi Prusów (czyli w obecnym województwie warmińsko-mazurskim) po raz pierwszy w granicach Polski rośnie wśród jej mieszkańców zainteresowanie historią i kulturą Prusów. Oni są współczesnymi Prusami i mają do tego prawo, kultura czyni człowieka i zalicza jego do danej ziemi. Jak to pięknie napisał pewien Prus o polskim nazwisku:

Przedstawiciele nazwiska Prus jak również i herbu Prus są rozdzieleni terytorialnie i tworzą oddzielne grupy rodowe bez więzów krwi. Nie może więc być mowy, że siedem wieków temu był spisek, w utożsamianiu przynależności, czy też ustalaniu wspólnych celów lub założeń.
Trzeba jednak jasno i dobitnie powiedzieć: szlachectwo, nobilitację czy indygenat otrzymywali nasi pradziadowie – polscy, litewscy, ruscy, ukraińscy i innych nacji, ale nigdy Prusowie. Dlaczego ? Bo Prus osiedlając się w Polsce nie musiał, nie stawał się herbowym szlachetką – pozostawał wolnym człowiekiem i jedynie dla odróżnienia od niewolnych i pospolitych bezzagrodowych szlachciur pieczętował sią herbem Prus albo przyjmował nazwisko Prus czy pochodne. Wiadomo było (nieważne herbem czy nazwiskiem), że Prus to więcej niż herbowy szlachetka – bo Prus to wolny, odpowiedzialny i samodzielny człowiek, który nikomu nie służy, nie wyciera pańskich klamek, nie chwyta pod kolana wielmożów. Po prostu – Prus. On nie musiał przeprowadzać dowodu szlachectwa, wywodzić swojej genealogii, przywoływać zasług przodków – bo to Prus. To dziś nazywa się marką – wartością samą w sobie i dla siebie samej. Jakże żałośne staje się dzisiejsze “herbowanie” Prusem I, II czy III – będące wartością dla tych, którzy sami siebie cenić nie potrafią. Prawdziwemu Prusowi wystarczyło “as ama Pruss” – “Ja jestem Prusem” i zastępowało to pierścień herbowy, wywód szlachectwa, zasługi przodków. A dziś zakompleksieni potomkowie prawdziwych Prusów szukają genealogii, herbów – zamiast szanować i cenić siebie samych: Prusów.
Obecne odrodzenie się Prusów i tak jak to było przed wiekami Prusowie gromadzą się bez kompleksów pod herbem Prus IV i mają odwagę powiedzieć “Jestem Prusem” i nie potrzebują szlachectwa, bo ważniejsza jest tożsamość. Wieki temu ustanowienie herbu Prus było dziełem Prusów, nie polskiej heraldyki i jak pisze Prus,

Tak jest również dzisiaj, Prusowie którzy stulecia temu nie zdążyli w podkreśleniu tej tożsamości i dzisiaj wkraczają w nasze szeregi wkraczają pod godłem herbu Prus IV.
Na zakończenie wspomnę, że intencja która kryje się w tych wszystkich zmaganiach o tematyce pruskiej jest jedna: przywrócenie Europie pamięci o Prusach, innymi słowy odrodzenie ich kultury i ich prawdziwej historii.
W heraldycznym ustalaniu rycerstwa pruskiego wielką pomoc może stanowić praca Jadwigi Chwalibińskiej ”RÓD PRUSÓW w wiekach średnich” dotyczącą herbu PRUS. Przytoczyć należy fragment tej pracy Jadwigi Chwalibińskiej. ”Stopniowe, coraz częstsze publikowanie zapisek sądowych i heraldycznych z terenu Mazowsza wykazało, że wśród niezmierzonej masy drobnych rodów szlacheckich mazowieckich spotyka się rycerzy o cudzoziemskich imionach, którzy pozwani o nieszlachetne pochodzenie, lub zaczepieni w swych prawach rycerskich, powoływali się na jakieś iura Prussorum. Określali je jako ius Pruthenicum, ius Prussitharum, ius Prusskye lub Pruschow prawo, a siebie nazywali Prusovye, Prusy, Pruschy, Pruteni ”.
Być może, że przyjdzie chwila dla Prusów, kiedy ich potomkowie będą mogli czcić i ucztować pamięć o swoich przodkach, a zmartwychwstali starożytni Grecy, Spartanie i Ateńczycy nie tylko będą klaskać, ale też chylić będą czoła Prusom za ich męstwo w obronie człowieczeństwa. Czas leczy rany, pamięć ulega zatarciu, ale prawda w końcu zawsze wychodzi na wierzch – demony grasują, ale Bóg zawsze ma ostatnie słowo.

Wielkiej liczbie herbów w licznych rodach sprzyjał Statut Kazimierza.
Statut Kazimierza W. z r. 1347 orzekł, iż za życia ojca syn nie może pieczętować się inną, niż ojciec jego, pieczęcią; to się znaczy, iż po śmierci ojca mógł herb odmienić. Jakoż do czasów Kazimierza W. tylko syn najstarszy dziedziczył herb ojcowski w nienaruszonym kształcie, każdy zaś z młodszych synów musiał herb ojcowski dla siebie odmienić. Wypływało to z przyczyny bardzo praktycznej.
Gdy bowiem większość rycerzy pisać nie umiała a znaki ich i pieczęcie miały znaczenie ich podpisów, chodziło o to, żeby takowe między sobą odróżniać.

NAZWISKA HERBU PRUS I

NAZWISKA HERB PRUS II

NAZWISKA HERBU PRUS III